2019
Endonymy: Serby
ISO-kody: dsb
Aktualne powědarje: <4,000
Serby, jaden z nejmjeńšych słowjańskich ludow (někak 60 000 luźi), su domorodna mjeńšyna, kótaraž jo žywa w Łužycy w Nimskej. Wóni su etniski a linguistiski źělone do Górnoserbow (někak 15 000 powědarjow) a Dolnoserbow (někak 4 000 powědarjow).
Wobej rěcy matej dłujku pisnu tradiciju. W katolskich stronach Górneje Łužycy dawaju rěc w familijach dalej, ale w ewangelskich stronach Górneje a Dolneje Łužycy jo toś to dalejdawanje pśetergnjone a tam jo źinsa lěbda jaden maminorěcny Serb. W NDRskem casu su etablěrowali aktiwnu rěcnu politiku a su wugótowali k tomu infrastrukturu. Pó zasejzjadnośenju Nimskeje su Serby wugótowali dalšne rewitalizaciske programy, zwětšego kubłańske.
Wó projekśe
Toś ten projekt dej z pomocu wšakorakich metodow etnografiskego a sociolinguistiskego slěźenja pokazaś tuchylnu rěcnu politiku, oficialnu a na bazy. W srjejźišću slěźeńskego projekta stoje powědarje górno- a dolnoserbskeje rěcy. Projekt ma cel identificěrowaś nastajenja luźi k serbskej rěcy a jich pótrjeby nastupajucy programy za rewitalizaciju. Studija koncentrěrujo se na pšašanje, kaki wliw wugba statny politiski system na rewitalizaciske projekty.
Górno- a dolnoserbska studija dejtej wujasniś poměr mjazy politiskim systemom, rewitalizaciskimi napšawami a nastajenjami luźi k rěcy a teke, kak wótwórjone wóni su toś tej mjeńšynowej rěcy wobchowaś.
Wósebne wudaśe na serbskem boku „Serbske daty namakajośo how: https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:256500
Głowne slěźarje
Cordula Ratajczakowa, dr., kulturna antropologowka, serbska aktiwistka, cłonk wšakich serbskich towaristwow, kulturna redaktorka Serbskich Nowin. Jo napisała swójo doktorske źěło na uniwersiśe Bremen w kooperaciji ze Serbskim institutom, w kótaremž jo se wobźěliła na slěźeńskem projekśe wó serbskej stronje, kótaraž jo wobwliwowana pśez brunicowu industriju. Wóna se zajmujo za změnu a wobchowanje serbskeje identity a rěcy ako teke za poměr Serbow z nimskeju towarišnosću. Wóna jo wugótowała sociolinguistisku studiju wó nastajenju nimskorěcnych młodostnych k serbskej rěcy a jo slěźiła wó wukubłańskem systemje budyšyńskego Serbskego gymnaziuma.
Nicole Dolowy-Rybinska, dr., antropologowka a sociolinguistka. Profesorka w Instituśe slawistiki Pólskeje akademije wědomnosćow. Wóna se zaběra z wobgrozonymi rěcami, jich dalejdawanim a rewitalizaciju ako teke z tym, kak wužywanje mjeńšynoweje rěcy z kulturnym wědobnim zwisujo. Wóna jo slěźiła na sociolinguistiskem a antropologiskem pólu w Kašubskej (Pólska), Łužycy (Nimska), Bretani (Francojska) a Waliziskej. Wóna jo wugótowała pśirownowańske studije wó rěcy a kulturnej praksy młodeje generacije europskich rěcnych mjeńšynow a wó mjeńšynowem rěcnem aktiwizmje. Tuchylu pśespytujo, kak wukniki z nimskorěcnych familijow na budyšyńskem Serbskem gymnaziumje se pśiswóje rěcne a kulturne kompetency.
